ஸ்ரீ வராகசுவாமி கோயில் திருப்பதியில் உள்ள திருமலை என்ற மலை நகரத்தில் அமைந்துள்ள ஒரு இந்து-வைணவத் கோயில். இந்த கோயில் விஷ்ணுவின் மூன்றாவது அவதாரமான வராக கடவுளுக்கு அர்ப்பணிக்கப்பட்டுள்ளது.
சுவாமியின் புஷ்கரிணியின் வடமேற்கு மூலையில், திருமலை வெங்கடசாலபதி கோயிலின் வடக்கு வளாகத்தில் இந்த கோயில் அமைந்துள்ளது. இந்த கோயில் வெங்கடேசுவரர் சன்னதியை விடப் பழமையானது என்று நம்பப்படுகிறது.
புராணத்தின் படி, இரணியாட்சன் என்ற அரக்கனிடமிருந்து பூமியைக் காப்பாற்றிய பின்னர், விஷ்ணுவின் பன்றி அவதாரத்தில் வராக சுவாமி புஷ்கரிணியின் வடக்கு கரையில் தங்கியிருந்தார். எனவே திருமலை மலைகள் ஆதிவரகதலம் என்றும் குறிப்பிடப்படுகிறது.
தற்போதைய கலியுகத்தின் தொடக்கத்தில், வராகசுவாமி தனது வேண்டுகோளின் பேரில் விஷ்ணு - வெங்கடேஸ்வராவின் மற்றொரு வடிவத்திற்கு நிலத்தை நன்கொடையாக வழங்கினார். ஒரு நன்றியுணர்வாக, வெங்கடேஸ்வரா வராகவுக்கு முதல் மணி ஒலித்து, பூஜை மற்றும் நைவேத்யம் ஆகியவற்றை வழங்கினார். இது இன்றும் ஒரு பாரம்பரியமாகப் பின்பற்றப்படுகிறது.
திருமலை வெங்கடாசலபதி கோயிலின் ஒரு பகுதியாக அமைந்துள்ள இக்கோயில் திருமலை திருப்பதி தேவஸ்தானத்தால் நிர்வகிக்கப்படுகிறது .
